Czy legalne jest zarabianie pieniędzy poprzez umieszczanie reklam na swoim blogu, pisanie postów sponsorowanych, sprzedaż rękodzieła, prowadzenie kursów online albo wyprzedaż swoich ubrań na allegro, bądź udzielanie korepetycji, gdy nie mamy zarejestrowanej działalności gospodarczej? Takie pytania czasem się pojawiają. Czy istnieje wtedy ryzyko, że pewnego dnia zapuka ZUS albo urząd skarbowy, by wymierzyć karę?
Co to jest działalność gospodarcza?
Definicja, co jest uznawane za działalność gospodarczą zawarta jest w kilku aktach prawnych. Mówi o niej:
- ustawa o swobodzie działalności gospodarczej,
- ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- ustawa o VAT,
- o ordynacji podatkowej,
- ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.
Za działalność gospodarczą uznaje się każdy przejaw ludzkiej aktywności: - mający charakter zarobkowy (jednak działalność nie musi przynosić zysków. Najważniejszy jest fakt, że prowadzi się ją w celu zarabiania pieniędzy)
- polegający na tworzeniu, budowaniu, handlowaniu, świadczeniu usług, ewentualnie mający charakter działalności zawodowej,
- wykonywany w sposób zorganizowany (wyodrębnić można miejsce pracy, proces sprzedaży, akcje marketingowe, zakup materiałów) i ciągły (nie jest to jednorazowa czynność).
Można spotkać się z twierdzeniem, że dopóki nie zarobisz więcej niż kwota wolna od podatku, nie trzeba rejestrować działalności gospodarczej. Nie jest to prawda. Kwota wolna jest kwotą, od której nie płaci się podatku dochodowego, jednak żaden przepis nie twierdzi, że z takiego przychodu albo dochodu nie trzeba się rozliczać lub że można nie rejestrować firmy. Istnieją przecież duże przedsiębiorstwa, odnoszące kilka lat z rzędu malutkie zyski lub wręcz ponoszące straty. Nikt nie myśli nawet o tym, że mogłyby działać bez rejestrowania działalności.
Jakie konsekwencje mogą cię spotkać, gdy nie zarejestrujesz działalności gospodarczej, choć faktycznie ją prowadzisz?
- Kara grzywny lub ograniczenie wolności – za prowadzenie działalności bez jej rejestracji.
- Zapłata podatku dochodowego.
Każda osoba osiągająca przychody, jest zobowiązana do ich opodatkowania. W sytuacji sprzedaży towarów lub usług i nie rozliczenia podatków z tego tytułu, można zostać ukaranym za ukrywanie przychodów. Trzeba wtedy także zapłacić zaległy podatek dochodowy wraz z odsetkami. - Zapłata podatku VAT.
Nie każda osoba prowadząca biznes musi zostać VATowcem. Jednak są takie towary i usługi, od których zawsze należy odprowadzać podatek VAT. Są to np. paliwa, papierosy, alkohol, usługi doradcze. Gdy uzyskujemy przychód z ich sprzedaży nie możemy skorzystać ze zwolnienia. Należy wtedy zapłacić od nich podatek VAT. Ponadto za nieskładanie deklaracji można otrzymać mandat. - Kara grzywny za niedopełnienie obowiązków podatkowo-księgowych.
Jeżeli twoja działalność nie jest zarejestrowana, to pewnie nie prowadzisz także ewidencji przychodów, księgi przychodów i rozchodów, nie składasz rocznych deklaracji podatkowych, a także nie wystawiasz faktur czy paragonów. Posiadanie kasy fiskalnej w niektórych branżach jest obowiązkowe już od pierwszej sprzedaży (np. warsztaty samochodowe, usługi kosmetyczne). Można być ukaranym za każde z tych wykroczeń oddzielnym mandatem. - Kara grzywny za niedopełnienie obowiązków związanych z ZUS.
Przy prowadzeniu działalności należy składać dokumenty rejestracyjne do ZUS oraz dokumenty rozliczeniowe. Gdy tego nie robisz, grozi Ci mandat. - Zapłata zaległych składek ZUS wraz z odsetkami
Wysokość składek ZUS to kwota około 500 zł każdego miesiąca przez pierwsze 2 lata, a potem około 1200 zł miesięcznie. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych może nałożyć karę wynoszącą do 100% nieopłaconych składek.
Jednak nie każde źródło przychodów wiąże się z koniecznością zakładania działalności gospodarczej. Można bez rejestracji firmy uzyskiwać przychody związane z prawami autorskimi lub wynajmowaniem mieszkania. Istotne jest tu, by otrzymane pieniądze prawidłowo rozliczyć i zapłacić od nich podatek dochodowy.
Gdy prowadzisz firmę bez jej formalnej rejestracji w CEIDG podejmujesz duże ryzyko. W czasie sprzedaży swojego produktu lub usługi nie możesz mieć pewności, że kupujący nie jest kontrolerem. Jeśli zostaniesz „schwytany na gorącym uczynku”, na pewno poniesiesz karę. W sytuacjach wątpliwych to Ty będziesz musiał udowodnić, że nie prowadzisz działalności.
