Osoby prowadzące biznes korzystają czasami z możliwości wystawienia pustych faktur, czyli inaczej faktur fikcyjnych. Motywy, które kierują przedsiębiorcami bywają różne. Najczęstszym powodem ich wystawiania jest próba zmniejszenia wysokości podatku dochodowego przedsiębiorcy.
Czym są puste faktury?
Pusta faktura jest podobnie jak tradycyjna faktura dokumentem księgowym. Różnica jednak polega na tym, że nie odzwierciedla ona realnej sytuacji.
Po taką możliwość sięgają przedsiębiorcy, jeśli:
• realizacja jej przedmiotu nie odbyła się, np.: dostawy towaru lub świadczenia usługi,
• transakcja w ogóle nie miała miejsca, jednak dostawcą/usługodawcą był inny podmiot gospodarczy niż wystawiający fakturę (o czym nabywca był poinformowany),
• fakturę wystawił tzw. firmant, a podmiot gospodarczy w rzeczywistości realizujący dostawę lub świadczący usługę jest zatajany przed nabywcą.
Puste faktury i VAT
O wystawianiu fikcyjnych faktur mówi art. 108 ustawy o VAT. W przepisie tym znajdziemy informacje, że jeżeli osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej albo osoba fizyczna wystawi fakturę wykazującą kwotę podatku, ma obowiązek go zapłacić. Wynika z tego, że zobowiązanie do uiszczenia podatku z faktury powstaje nawet w sytuacji, jeśli transakcja w ogóle nie miała miejsca.
Puste faktury a konsekwencje prawne
Konsekwencje prawne wynikające z wystawiania pustych faktury zostały przedstawione w Kodeksie karnym jak także w Kodeksie karnym skarbowym. Te dwie ustawy podają odrębne konsekwencje prawne za dokonanie tego czynu zabronionego.
Kodeks karny skarbowy stwierdza, że za wadliwe wystawienie faktury można zostać ukaranym grzywną do 180 stawek dziennych. Natomiast za wystawienie lub posługiwanie się fikcyjną fakturą sąd może nałożyć karę do 720 stawek dziennych albo nawet roku pozbawienia wolności. Są sytuacje, gdy mogą być nałożone obie kary jednocześnie.
Natomiast przepisy Kodeksu karnego podają, że osoba, która w celu użycia za autentyczną, podrabia bądź przerabia fakturę w zakresie danych rzeczywiście mogących mieć znaczenie dla wyznaczenia wysokości należności publicznoprawnej, jej zwrotu, zwrotu innej należności mającej charakter podatkowy lub takiej faktury jako autentycznej używa, może otrzymać karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Inne przepisy tego kodeksu informują, że osoba dopuszczająca się ww. przestępstwa wobec faktury albo faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość bądź łączna wartość przekracza dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, może zostać ukarana pozbawieniem wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
Możliwości przedsiębiorcy na uniknięcie negatywnych konsekwencji za wystawienie pustej faktury
Co może zrobić przedsiębiorca, jeśli przez swoje niedopatrzenia, wprowadził do obrotu fikcyjną fakturę, a Urząd Skarbowy jeszcze o tym nie wie? Rozwiązania istnieją dwa:
• anulowanie faktury – można to zrobić wyłącznie przed przekazaniem faktury do dostawcy, czyli przed wprowadzeniem jej do obrotu prawnego,
• skorygowanie faktury – jeżeli nie ma już możliwości anulowania faktury, niezbędne jest wystawienie faktury korygującej nazywanej fakturą korygującą do zera.
Inne kroki należy podjąć w przypadku nabywcy pustej faktury, który już odliczył z niej podatek VAT. Niezbędne w takiej sytuacji jest:
• dokonanie właściwych zapisów w rejestrze VAT na minus w okresie, w którym odliczono nienależny podatek,
• złożenie korekty pliku JPK_V7 za ten okres,
• odprowadzenie na rzecz urzędu skarbowego różnicy w kwocie podatku do zapłaty razem z naliczonymi odsetkami.
