Zarządzanie flotą pojazdów to fundamentalny element sukcesu każdej firmy transportowej. Każda organizacja dąży do osiągnięcia celów takich jak optymalizacja procesów, utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa oraz redukcja kosztów operacyjnych. Dobrze zarządzana flota to nie tylko niższe koszty, ale również wyższa jakość usług i satysfakcja klientów.
Kluczowe strategie zarządzania flotą pojazdów
Obecnie zarządzanie flotą koncentruje się na trzech głównych obszarach: zwiększaniu efektywności, zapewnieniu bezpieczeństwa oraz dekarbonizacji. Zwiększenie efektywności obejmuje minimalizację przestojów i pustych kilometrów poprzez skuteczne planowanie tras i wykorzystanie nowych technologii. Bezpieczeństwo jest zapewniane przez zmiany w przepisach dotyczących czasu pracy kierowców oraz wdrażanie inteligentnych tachografów. Dekarbonizacja natomiast skupia się na redukcji emisji poprzez optymalizację zużycia paliwa i wprowadzanie pojazdów o niskiej emisji. O ile zwiększanie efektywności oraz bezpieczeństwa jest dość dobrze rozpoznane, o tyle procesy dekarbonizacyjne w europejskich firmach transportowych jeszcze raczkują.
Dekarbonizacja floty
Dekarbonizacja floty, czyli przejście od tradycyjnych pojazdów napędzanych paliwami kopalnymi do czystszych alternatyw, takich jak pojazdy elektryczne, na wodór czy zasilane paliwem odnawialnym, jest kluczowym elementem strategii zarządzania flotą z kilku powodów.
Po pierwsze, zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych jest niezbędne w walce z globalnym ociepleniem. Pojazdy komercyjne są odpowiedzialne za około jedną trzecią emisji związanych z transportem, dlatego dekarbonizacja floty znacząco redukuje te emisje. Wprowadzenie pojazdów o niskiej emisji może przyczynić się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko.
Po drugie, dekarbonizacja floty może prowadzić do znacznych oszczędności kosztowych, zwłaszcza w dłuższej perspektywie. Przewiduje się, że elektryfikacja floty osiągnie równość całkowitych kosztów posiadania (TCO) z pojazdami z silnikami spalinowymi do 2030 roku. Oszczędności wynikają głównie z niższych kosztów paliwa oraz mniejszych wydatków na konserwację pojazdów elektrycznych, które mają mniej ruchomych części i wymagają mniej serwisów.
Trzecim ważnym aspektem jest zmieniający się krajobraz regulacyjny. Wiele krajów wprowadza coraz bardziej rygorystyczne regulacje dotyczące emisji CO2, co zmusza firmy do poszukiwania bardziej zrównoważonych rozwiązań. Dekarbonizacja floty pozwala firmom zabezpieczyć się przed tymi zmianami, unikając potencjalnych kar i utrzymując zgodność z przepisami.
Ponadto, rosnące zapotrzebowanie klientów na zrównoważone działania firm staje się coraz bardziej widoczne. Dekarbonizacja floty może pomóc firmom spełnić te oczekiwania i wzmocnić ich reputację jako odpowiedzialnych ekologicznie. Wzrastająca świadomość ekologiczna konsumentów wpływa na decyzje zakupowe, dlatego firmy działające w sposób zrównoważony mogą zyskać przewagę konkurencyjną.
Nowe technologie napędowe mogą katalizować powstanie nowych modeli biznesowych i strumieni wartości. Przykładowo, firmy mogą potrzebować usług związanych z planowaniem elektryfikacji, modernizacjami depozytów, doradztwem w zakresie optymalizacji energii, telematyką oraz analityką. Te nowe strumienie wartości mogą przekształcić konkurencyjny krajobraz i otworzyć nowe możliwości biznesowe.
Dekarbonizacja floty to proces, który wymaga starannego planowania i zarządzania. Kluczowe kroki obejmują audyt floty, wybór alternatywnych opcji paliwowych, wykorzystanie telematyki, inwestycje w odpowiednie szkolenia kierowców oraz ustanowienie celów i monitorowanie postępów. Przy odpowiednim podejściu, dekarbonizacja floty może przynieść znaczące korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla samej firmy.
Technologie wspierające zarządzanie flotą
Obecnie bez oprogramowania do zarządzania flotą oraz ogólnie pojętej telematyki niemożliwe jest prowadzenie firmy transportowej. Takie oprogramowanie pozwala analizować dane dotyczące zużycia paliwa i stylu jazdy, umożliwiając identyfikację obszarów do poprawy. W kontekście bezpieczeństwa istotne znaczenie mają inteligentne tachografy drugiej generacji, które monitorują czas pracy kierowców. Systemy telematyczne dostarczają danych w czasie rzeczywistym na temat lokalizacji pojazdów, zużycia paliwa, stylu jazdy kierowców oraz stanu technicznego samochodów.
Telematyka w transporcie
Telematyka to zastosowanie technologii telekomunikacyjnych, informatycznych i automatycznych do zarządzania i optymalizacji procesów transportowych. Umożliwia ona zdalne przesyłanie informacji między urządzeniami w czasie rzeczywistym, zbieranie danych za pomocą czujników, ich przetwarzanie, analizowanie i przekazywanie do systemu informatycznego. System telematyczny składa się z czujników pomiarowych, detektorów i innych urządzeń monitorujących, takich jak kamery, radary, systemy nawigacji satelitarnej czy odbiorniki GPS.
Najlepsze praktyki w zarządzaniu flotą pojazdów
Nowoczesny transport nie funkcjonuje bez łączności satelitarnej i systemu GPS. Śledzenie GPS, połączone z monitoringiem pojazdów, umożliwiają śledzenie lokalizacji pojazdów, zużycia paliwa, stylu jazdy kierowców i stanu technicznego. Pozwala to na monitorowanie lokalizacji pojazdów w czasie rzeczywistym, co pomaga w efektywnym planowaniu tras i reagowaniu na nieprzewidziane sytuacje. Monitorowanie zużycia paliwa i optymalizacja jego zużycia przynosi na tyle znaczące oszczędności, że przewoźnicy nie obawiają się w inwestycje w systemy to analizujące; przykładem tej funkcjonalności może być analiza stylu jazdy kierowców – korygując ich agresywne zachowanie lub dynamiczną jazdę obniża się koszt paliwa oraz ogranicza szansę wystąpienia niebezpiecznych zachowań i poprawia bezpieczeństwo transportu. Regularne analizowanie raportów paliwowych pozwala zidentyfikować pojazdy i kierowców, którzy zużywają najwięcej paliwa. Monitorowanie stylu jazdy kierowców pozwala na wprowadzenie programów oszczędności paliwa, takich jak szkolenia z eco-drivingu.
Kluczowe dla utrzymania floty w dobrym stanie technicznym jest planowanie przeglądów i regularna konserwacja pojazdów, zarządzanie zapasami części zamiennych i zasobów technicznych.
Prowadząc firmę transportową należy śledzić prawo europejskie i polskie, zwłaszcza pod kątem czasu pracy kierowców, obowiązkowych pauz i limitu godzin i kilometrów. Automatyczne systemy raportowania mogą pomóc w zarządzaniu tymi wymaganiami.
Faktoring jako rozwiązanie problemów finansowych w zarządzaniu flotą
Kluczowym elementem, który może zdecydować o sukcesie lub porażce w branży transportowej jest zarządzanie płynnością finansową. Branża transportowa, ze względu na specyficzne warunki płatności i długie terminy oczekiwania na przelewy, napotyka na szczególne trudności w utrzymaniu stabilnej płynności finansowej. Potrzebne są znaczne nakłady finansowe do wprowadzania zmian w zarządzaniu flotą pojazdów – takich jak inwestowanie w nowe technologie czy modernizację istniejących zasobów. Znacząco opóźniają realizację takich inwestycji długie terminy płatności, wynoszące średnio blisko 22 dni. Małe firmy transportowe czekają na przelewy od większych kontrahentów, co dodatkowo komplikuje sytuację finansową. Problemy te są potęgowane przez zatory płatnicze oraz specyficzne zapisy umowne, które mogą wydłużać czas oczekiwania na płatność nawet do 3 miesięcy.
Jednym z efektywnych rozwiązań tych problemów jest faktoring, który umożliwia firmom transportowym szybkie uzyskanie środków finansowych, przyspieszając obieg gotówki. Dzięki faktoringowi firmy transportowe mogą natychmiast inwestować w niezbędne modernizacje floty i zarządzania, co z kolei pozwala na bardziej efektywne operacje i redukcję kosztów. Umożliwia to także szybszą reakcję na zmieniające się warunki rynkowe oraz poprawę konkurencyjności. Skuteczne zarządzanie płynnością finansową poprzez narzędzia takie jak faktoring jest więc nie tylko sposobem na przetrwanie w trudnych warunkach rynkowych, ale również na rozwój i zwiększenie efektywności działania firm transportowych.
Narzędzia do zarządzania flotą pojazdów
Istnieje cały potężny rynek narzędzi hardware’owych i software’owych do wspomagania zarządzania flotą pojazdów. Wymienimy tylko kilka najbardziej popularnych kategorii, gdyż temat jest bardzo szeroki:
Systemy zarządzania transportem (TMS) pomagają w planowaniu, wykonaniu i optymalizacji procesów przewozu ładunków.
Obejmują wybór najlepszego środka transportu, zarządzanie relacjami z przewoźnikami i monitorowanie dostaw.
Rozwiązania z zakresu Internetu Rzeczy (IoT) integrują sensory z pojazdami, co pozwala na zbieranie danych w czasie rzeczywistym i ich wykorzystanie do monitorowania i optymalizacji floty.
Oprogramowanie do zarządzania paliwem pomaga monitorować i kontrolować zużycie paliwa. Analiza i kontrola wszystkich kosztów związanych z posiadaniem i eksploatacją pojazdów jest niezbędna do maksymalizacji efektywności i rentowności floty. Narzędzia do zarządzania przeglądami pomagają planować i śledzić przeglądy i konserwację pojazdów.
Oprogramowanie do zarządzania zgodnością pomaga firmom utrzymać zgodność z przepisami dotyczącymi czasu pracy, bezpieczeństwa i innych aspektów.
Narzędzia do planowania tras pomagają w optymalizacji tras. Systemy monitoringu pojazdów umożliwiają śledzenie lokalizacji pojazdów w czasie rzeczywistym, co pozwala administratorom floty zawsze wiedzieć, gdzie znajdują się ich pojazdy.
Wśród systemów telematycznych, wykorzystywanych w transporcie, warto wymienić takie produkty jak Linqo, Navifleet oraz systemy oferowane przez firmę Teltonika. Przykładami systemów zarządzania transportem (TMS) są Oracle Transportation Management, fireTMS, interLAN TMS SPEED oraz nShift. W kategorii Internetu Rzeczy (IoT) systemy oferowane przez firmę Webfleet umożliwiają monitorowanie i optymalizację floty. Oprogramowanie do zarządzania paliwem, takie jak IntegrityLog, pomaga monitorować i kontrolować zużycie paliwa. ClickUp to narzędzie do zarządzania przeglądami, a IBM OpenPages oraz MasterControl Quality Excellence to przykłady oprogramowania do zarządzania zgodnością. Zeo Route Planner, Route4Me oraz Logdio to narzędzia do planowania tras, które pomagają w optymalizacji tras i redukcji kosztów.
Adaptacja do nowych technologii i narzędzi jest kluczowa dla efektywnego zarządzania flotą pojazdów. Nowoczesne systemy i najlepsze praktyki pozwalają na znaczne obniżenie kosztów, zwiększenie efektywności operacyjnej oraz poprawę bezpieczeństwa. Dzięki odpowiedniemu zarządzaniu flotą, firmy mogą osiągnąć przewagę konkurencyjną i zapewnić wysoką jakość swoich usług.
Źródła:
https://www.netradyne.com/blog/how-to-improve-fleet-management
https://www.fleetio.com/blog/11-ways-to-improve-fleet-efficiency
5 Best Practices Highly Effective Fleet Managers Use to Boost Productivity
https://www.fleetio.com/blog/fleet-safety-policies
https://www.iea.org/reports/the-role-of-e-fuels-in-decarbonising-transport .
https://www.raponline.org/wp-content/uploads/2024/03/RAP-RETA-Hernandez-Fraser-Elevating-the-Priority-of-Decarbonization-in-Energy-Regulators-Decision-Making-Mar-2024.pdf
https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/fleet-decarbonization-how-an-expanding-value-chain-could-reshape-freight
Zarządzanie flotą pojazdów – sposoby i narzędzia wspierające przewoźników
https://www.fleetderby.pl/zarzadzanie-flota/technologie-cyfrowe-dla-flot
