Wciąż rośnie liczba cudzoziemców w Polsce, którzy pragną podjąć legalne zatrudnienie. Aby tak się stało, zarówno pracodawca, jak i cudzoziemiec muszą przejść szereg formalności. Wprowadzone zmiany do ustaw zdecydowanie ułatwiają ten proces, ale także skłaniają do stałego śledzenia nowelizacji przepisów i wprowadzania w życie nowych standardów.
Nowe przepisy o zatrudnianiu cudzoziemców
Najczęściej stosowanym rozwiązaniem w czasie legalizacji zatrudnienia cudzoziemców jest wyrobienie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Na podstawie tego dokumentu może on przez określony czas podjąć legalną pracę w Polsce, a także ubiegać się o wizę.
Dużym plusem jest możliwość szybkiego wyrobienia takiego oświadczenia. Powiatowe Urzędy Pracy wciąż realizują takie wnioski, co umożliwia pracodawcy szybkie i sprawne pozyskanie pracownika. Dla pracowników można także w uzasadnionych przypadkach wyrobić zezwolenie na pracę oraz jednolite zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Jeżeli firma zatrudnia wielu cudzoziemców, to proces ten obsługiwany jest przez cały zespół ekspertów.
Zatrudnianie cudzoziemców – zmiany w przepisach
29 stycznia 2022 roku zmienione zostały przepisy mówiące o zatrudnianiu cudzoziemców. Największe zmiany pojawiły się w oświadczeniu o powierzeniu pracy cudzoziemcowi oraz jednolitym zezwoleniu na pobyt i pracę, między innymi:
-wydłużono ważność oświadczenia do 24 miesięcy i zlikwidowano okres rozliczeniowy 180 dni w ciągu roku. Zlikwidowano również okres tzw. przerwy pomiędzy oświadczeniami.
-w zezwoleniach na pracę i jednolitych zezwoleniach na pobyt i pracę (karta pobytu) poszerzono spis okoliczności niewymagających zmiany decyzji. Odnosi się to do zwiększenia wymiaru czasu pracy przy równoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia oraz zmianę nazwy stanowiska pracy cudzoziemca, bez zmiany zakresu jego obowiązków. Zmiana daje elastyczność w zakresie zwiększania wymiaru pracy i stawki, bez konieczności uzyskania nowego pozwolenia.
-wprowadzono uproszczony tryb udzielania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę, jeżeli chodzi o wnioski złożone przed 1 stycznia 2021, dla których decyzja nie została wydana do dnia wejścia w życie nowelizacji. Miało to doprowadzić do stworzenia warunków prawnych pozwalających na zakończenie wielu postępowań w relatywnie krótkim czasie.
Nowelizacja przepisów w praktyce
Przedstawione zmiany są tylko niewielką częścią tego, co zostało zmienione. Śledzenie pojawiających się zmian i wprowadzanie ich w życie w procesach zatrudnienia wiąże się z dużą skrupulatnością i uważnością. Pracodawcy muszą przyjrzeć się stawkom, godzinom pracy i terminom.
Przykładowo oświadczenie o powierzeniu pracy wydawane na 24 miesiące będzie trzeba ponownie wyrobić przy każdorazowej zmianie stawki albo ilości godziny pracy. Istotne jest również zwrócenie uwagi na status, na podstawie którego pracownik przebywa na terenie RP. Należy sprawdzać legalność jego pobytu, czyli np. wizę i termin jej ważności.
Usprawnienie zatrudnienia pracowników z zagranicy
By móc legalnie zatrudnić osobę spoza terytorium Polski, dobrze jest skonsultować proces z ekspertem, który doskonale zna przepisy związane z legalizacją pracy. Wyznaczenie działań, które będą punktami kontrolnymi niweluje popełnienie błędów i zapewnia podwójną weryfikację. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, aby mieć pewność, że cudzoziemiec będzie zatrudniony legalnie.
Cały proces zatrudnienia pracownika z zagranicy zakłada współpracę z Urzędami Wojewódzkimi i PUP. Konieczna jest biegła znajomość 3 podstawowych ustaw, wielu rozporządzeń i zmieniających się przepisów. Należy pamiętać, że odpowiedzialność prawna za legalne zatrudnienie leży po stronie pracodawcy. To on ponosi konsekwencje, gdy podczas kontroli pojawią się jakieś nieścisłości. Dokładność, skrupulatność i posiadanie aktualnych informacji jest w tym przypadku niezbędna.
Outsourcing procesu zatrudnienia cudzoziemców
Jeżeli w firmie nie ma specjalisty przeszkolonego w zakresie legalizacji pracy i oddelegowanego tylko do tego procesu, warto pomyśleć o skorzystaniu z pomocy z zewnątrz. Takie wsparcie może pojawić się w wielu aspektach, np. przy pomocy pracownikowi, który musi spełnić odpowiednie warunki, aby uzyskać jednolite zezwolenie na pobyt i pracę. A trzeba nadmienić, że może być to dla niego utrudnione chociażby z powodu bariery językowej.
Zatrudnianie Ukraińców – nowe zasady od 24 lutego 2022 roku
Nowe przepisy specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, od dnia 24 lutego 2022 r. uprawnia do legalnego pobytu w okresie 18 miesięcy, licząc od 24 lutego 2022 r., wystarczy pieczątka Straży Granicznej. Natomiast jeżeli wjazd Ukraińca do Polski nie został zarejestrowany podczas kontroli granicznej, Komendant Główny Straży Granicznej rejestruje pobyt obywatela Ukrainy w Polsce na jego wniosek złożony nie później niż 60 dni od dnia wjazdu do Polski. Przepisu art. 2 ust. 1 specustawy, który mówi o 18 miesiącach legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terenie RP, nie stosuje się w przypadkach Ukraińców posiadających:
-zezwolenie na pobyt stały,
-zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
-zezwolenie na pobyt czasowy,
-status uchodźcy,
-ochronę uzupełniającą,
-zgodę na pobyt tolerowany;
18 miesięcy legalnego pobytu od 24 lutego 2022 r. nie stosuje się również do obywateli Ukrainy, którzy:
-złożyli w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone,
-zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 28 ust. 1 lub art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1108 i 1918 oraz z 2022 r. poz. …) lub których takie deklaracje zamiaru dotyczą.
-Rada Ministrów ma określić w drodze rozporządzenia datę, która będzie stanowiła koniec okresu liczonego od 24 lutego 2022 r., w którym wjazd do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy obywatela Ukrainy deklarującego zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje uznaniem jego pobytu za legalny. Data będzie wyznaczona w oparciu o liczbę cudzoziemców napływających do Polski, sytuację ludności cywilnej i perspektywy zakończenia działań wojennych w Ukrainie, a także względy obronności, bezpieczeństwa państwa.
