Unijny pakiet klimatyczny „Fit for 55” to program, który w teorii ma poprowadzić kraje Wspólnoty do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku – a do 2030 roku zakłada obniżenie poziomów emisji o 55 procent w stosunku do norm z roku 1990. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest aspekt dekarbonizacji transportu.
Polskie firmy przewoźnicze wydają się być coraz bardziej gotowe na podjęcie takiego wyzwania, o czym świadczą najnowsze dane. Badania przeprowadzone przez Polską Izbę Rozwoju Przedsiębiorczości raczej nie pozostawiają wątpliwości – większość właścicieli firm transportowych korzystających z samochodów ciężarowych widzi pozytywy wdrażania ekologicznych rozwiązań.
Jak z tą elektromobilnością?
Na początku warto przyjrzeć się ogólnej sytuacji na polskim rynku w zakresie wprowadzania elektrycznych samochodów. Zdaje się bowiem, że faktycznie „elektryki” stają się stopniowo coraz bardziej popularne. Jeszcze cztery lata temu w Polsce zarejestrowano niecałe 21 tysięcy pojazdów elektrycznych, a już w ubiegłym roku był to poziom ponad 122 tysięcy aut tego typu – to bez dwóch zdań dynamiczny wzrost, który zwraca uwagę.
To jednak nie wszystko, gdyż prognozy rządowe pokazują obraz dalszego rozwoju elektromobilności nad Wisłą. Do 2030 roku sprzedaż samochodów elektrycznych ma osiągnąć poziom nawet 170 tysięcy egzemplarzy rocznie. To bez dwóch zdań imponujący wynik w porównaniu z nie tak daleką przeszłością oraz nastrojami kierowców, którzy do niedawna – a w wielu przypadkach cały czas – nie patrzą na elektryczne pojazdy zbyt przychylnie.
Biorąc pod uwagę różne oficjalne dane i badania nie można jednak zapomnieć, że mimo wszystkich wymienionych postępów oraz widocznego rozwoju, Polska cały czas odstaje od średniego wskaźnika elektromobilności państw Unii Europejskiej. Wystarczy spojrzeć na Niemcy, gdzie w samym tylko ubiegłym roku zarejestrowano ponad 380 tysięcy elektrycznych samochodów. Warto też zaznaczyć, że elektromobilność w Polsce koncentruje się w największych miastach. „Elektryki” są postrzegane przede wszystkim właśnie jako auta miejskie.
Dekarbonizacja: postawy przedsiębiorców i potencjalne problemy
Badania wskazują na rosnące zainteresowanie i coraz bardziej pozytywne nastawienie polskich przedsiębiorców do ekologicznych rozwiązań w transporcie. Wspomniany wcześniej raport PIRE pokazuje, że wszyscy respondenci są zaznajomieni z ideą elektromobilności w transporcie ciężkim, a 80 procent z nich dostrzega korzyści dla środowiska płynące z takich technologii.
Ponad 40 procent firm deklaruje gotowość do transformacji, a 14 procent jest zdecydowanie przygotowanych na wdrożenie pojazdów elektrycznych. To właśnie firmy, a nie klienci indywidualni, odgrywają coraz większą rolę w rozwoju rynku pojazdów elektrycznych w Polsce.
Mimo pozytywnych prognoz i dynamicznego rozwoju, polscy przedsiębiorcy z sektora transportu drogowego muszą zmierzyć się z licznymi wyzwaniami – choćby dlatego, że zakup pojazdów elektrycznych to wciąż znacznie wyższy koszt początkowy niż w przypadku pojazdów spalinowych, co stanowi barierę szczególnie dla mniejszych firm.
Inny palący problem to niedostatecznie rozwinięta sieć stacji ładowania, zwłaszcza szybkich ładowarek niezbędnych w transporcie ciężkim, to kolejny problem. Ograniczony zasięg pojazdów elektrycznych, w szczególności w transporcie ciężkim, wpływa na efektywność operacyjną firm realizujących długie trasy. Przedsiębiorcy wskazują również na potrzebę silniejszego wsparcia finansowego i stabilnych regulacji, które pozwolą na przeprowadzenie transformacji w sposób opłacalny i przewidywalny. Nowe normy emisji spalin będą generować dodatkowe koszty związane z modernizacją lub wymianą floty.
Rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną wraz ze wzrostem liczby samochodów elektrycznych to kolejne wyzwanie, wymagające inwestycji w sektor energetyczny i modernizację sieci. Kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury i wsparcia dla firm transportowych w procesie transformacji.
Elektromobilność to także korzyści dla firm
Dekarbonizacja może przynieść firmom transportowym szereg korzyści ekonomicznych i wizerunkowych. Pojazdy elektryczne charakteryzują się niższymi kosztami eksploatacji, wynikającymi z niższych kosztów energii i mniejszego zakresu prac serwisowych. Inwestycja w ekologiczne rozwiązania może coraz częściej wpływać na postrzeganie firmy przez klientów i partnerów biznesowych. Firmy inwestujące w „zielone” technologie zyskują reputację nowoczesnych i odpowiedzialnych społecznie.
Wraz z rosnącym naciskiem na zrównoważony rozwój, firmy transportowe posiadające ekologiczną flotę zyskują przewagę konkurencyjną i dostęp do nowych rynków. Dekarbonizacja jest również niezbędna, aby sprostać coraz bardziej restrykcyjnym wymogom regulacyjnym dotyczącym emisji CO2.
Przedsiębiorcy oczekują konkretnych działań ze strony państwa – na przykład preferencyjnych stawek za energię elektryczną dla firm transportowych korzystających z pojazdów elektrycznych, dalszej rozbudowy infrastruktury ładowania (szczególnie szybkich ładowarek dla transportu ciężkiego), utrzymania i rozszerzenia programów dopłat do zakupu lub leasingu pojazdów elektrycznych, a także stworzenia stabilnych i przewidywalnych ram prawnych, które będą sprzyjać dekarbonizacji.
Dekarbonizacja transportu w Polsce to złożony proces, wymagający zaangażowania wielu podmiotów. Przedsiębiorcy z sektora transportu drogowego stoją przed wyzwaniami, ale jednocześnie dostrzegają szanse związane z przejściem na bardziej zrównoważone rozwiązania. Polscy przewoźnicy, zwłaszcza ci działający na rynku międzynarodowym, są pod presją unijnych regulacji i muszą dekarbonizować swoją działalność, aby utrzymać konkurencyjność.
Kluczowym elementem dalszego rozwoju elektromobilności w Polsce będzie współpraca sektora transportowego i energetycznego. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną wymaga znacznych inwestycji w produkcję energii i modernizację sieci przesyłowych. Duże firmy transportowe mogą odegrać istotną rolę w procesie dekarbonizacji, pod warunkiem stworzenia im odpowiednich warunków.
