Osoby zakładające firmę często zastanawiają się, czy warto być VATowcem? A może bardziej opłaca się prowadzić działalność nie rozliczając podatku VAT?
Niewątpliwie każdy przedsiębiorca musi płacić podatki. Poza wyborem sposobu rozliczania podatku dochodowego (np. ryczałt, podatek według skali podatkowej, czy liniowy) istnieje jeszcze możliwość wyboru, czy będzie się podatnikiem VAT (tzw. podatnik VAT czynnego), czy też nie. W określonych sytuacjach przepisy prawne nakładają obowiązek rozliczania podatku VAT. Wciąż istnieje grupa przedsiębiorców, którzy korzystają z możliwości nie płacenia podatku.
Co to jest podatek VAT?
Podatek VAT to podatek od towarów i usług, a dokładniej mówiąc podatek od wartości dodanej. Wprowadza się go na każdym etapie produkcji w momencie wnoszenia wartości dodanej. Ostateczną kwotę podatku płaci konsument, będącym ostatnim ogniwem łańcucha sprzedaży. W dużym uproszczeniu kwota podatku VAT uzależniona jest od wielkości sprzedaży. Przedsiębiorca jest więc jakby pośrednikiem przekazującym podatek od klienta do fiskusa. Tak naprawdę nie płaci on żadnych dodatkowych pieniędzy. Przekazuje tylko część tego, co dostał od klienta.
VAT należny i VAT naliczony
Podatek VAT można podzielić na dwie kategorie: podatek VAT należny i podatek VAT naliczony. Podatek VAT należny to kwota zobowiązania, która powstaje w chwili wystawienia faktury sprzedaży. Ta wartość tego podatku VAT musi być wpłacona do urzędu skarbowego.
Z drugiej strony istnieje podatek VAT naliczony. Jest on wartością, którą można odliczyć od zobowiązania do urzędu skarbowego. Inaczej mówiąc, jeśli przedsiębiorca kupił produkt lub usługę związaną z jego biznesem to oprócz tego, że może „wrzucić go w koszty” obniżając podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, to ma prawo odliczyć sobie VAT z faktury „kosztowej”.
Kto musi być VATowcem?
Artykuł 5 ustawy o VAT dokładnie podaje, które czynności muszą być opodatkowane podatkiem VAT. Czynnymi podatnikami VAT muszą być zawsze przedsiębiorcy handlujący towarami objętymi akcyzą (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych, a także np. używanych samochodów), terenami budowlanymi, budynkami oraz nowymi środkami transportu. Poza tym VATowcami zawsze muszą być przedsiębiorcy świadczący usługi prawnicze, doradcze, a także jubilerskie.
Nie ma możliwości zwolnienia z VAT przedsiębiorcy, którego przychody za ubiegły rok przekraczają 200 tys. zł. Prawo określa również rodzaje działalności nie podlegające opodatkowaniu VAT. Ich lista znajduje się w art. 43 ustawy o VAT. Zalicza się do nich m.in. sprzedaż domów i mieszkań na rynku wtórnym, opieka medyczna, opieka nad osobami starszymi lub niepełnosprawnymi, korepetycje, czy uczenie języków obcych.
W pozostałych sytuacjach przedsiębiorcy mogą sami zdecydować, czy chcą być czynnymi podatnikami VAT, czy też nie. Jeśli przedsiębiorca nie będzie podatnikiem VAT, to nie będzie płacił, ani odliczał podatku VAT. W sytuacji, gdy kupi usługę lub produkt od przedsiębiorcy, który jest VATowcem będzie musiał zapłacić pełną kwotę z VAT i samego VATu nie odliczy. Jeśli natomiast ten sam produkt zostanie zaoferowany klientowi indywidualnemu, który nie ma możliwości rozliczania podatku VAT, to niebycie VATowcem okaże się korzystniejsze. Wszystko dlatego, że produkt będzie tańszy. Nie można jednak zapominać, że niebycie VATowcem nie pozwala odliczać podatku. To czy ktoś jest VATowcem nie ma zbyt dużego znaczenia z perspektywy przedsiębiorcy, jeśli sprzedaje produkty lub usługi firmom. Trochę inaczej jest przy obsłudze konsumentów.
Kiedy opłacalne jest bycie VATowcem?
– gdy przedsiębiorca ma duże koszty i kupuje produkty/usługi od firm, które wystawiają faktury z VATem. Dzięki temu można odliczyć cały VAT
– kiedy świadczy usługi, sprzedaje produkty firmom, a nie osobom indywidualnym
– kiedy planuje mieć wysokie obroty (wiec i tak będzie musiał być VATowcem), by od początku biznesu odliczać VAT z faktur kosztowych
Kiedy korzystniejsze jest nie być VATowcem?
– gdy firma jest bardzo mała, a usługi świadczone są wyłącznie dla klientów prywatnych. Nie ma prawdy w stwierdzeniu, że przecież z faktur kosztowych przedsiębiorca odlicza VAT. Odlicza, ale tylko wtedy gdy jest czynnym podatnikiem VAT. Jeśli więc nim nie jest, to nawet jeśli posiada faktury kosztowe, to nie odliczy podatku VAT.
