Z każdą usługą finansową (faktoring też się do nich zalicza) wiąże się wiele słów, które trzeba poznać, by zrozumieć podstawowe zagadnienia i wykorzystać wszystkie możliwości, jakie oferuje. Przy faktoringu na pewno warto znać dwa podstawowe pojęcia: faktor i faktorant. Podmiotem obecnym w transakcji faktoringu, ale nie będącym stroną umowy, któremu jednak warto się przyjrzeć, jest również odbiorca.
Kim jest faktor?
Faktor to instytucja finansowa świadcząca usługi faktoringowe. W roli tej najczęściej występuje bank bądź firma faktoringowa specjalizująca się w takich usługach.
Faktorem jest instytucja skupująca wierzytelności od swoich klientów. Potem wypłaca za nie środki i pozyskuje zapłatę za sfinansowane należności wprost od kontrahentów klientów. Definicja ta może również dotyczyć faktoringu w tradycyjnej formie (faktoring jawny), ale faktorzy mogą także świadczyć usługi z zakresu faktoringu cichego, wymagalnościowego lub zobowiązaniowego (odwrotnego).
Kto to jest faktorant?
Drugim podstawowym pojęciem związanym z faktoringiem jest faktorant. Kto to taki?
Jest nim przedsiębiorca, który korzysta z usługi faktoringu. Warto wiedzieć, że z faktoringu mogą skorzystać jedynie podmioty posiadające wierzytelności i pragnące je sprzedać, by móc od razu pozyskać należne im środki. Warunkiem koniecznym do skorzystania z faktoringu jest posiadanie wierzytelności niewymagalnej.
Inne wymagania odnoszące się przykładowo do rocznych obrotów przedsiębiorstwa czy liczby odbiorców mogą być zapisane w treści umowy faktoringowej i zależne są od instytucji finansowej, która udziela faktoringu oraz od indywidualnych ustaleń obu stron.
Przed podpisaniem umowy przez strony, firma faktoringowa czyli faktor musi dokonać oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa, które stara się o faktoring (faktoranta).
Kim jest odbiorca w faktoringu?
Do ważnych podmiotów biorących udział w procesie faktoringu, choć nie będących stroną umowy należy odbiorca – kontrahent. Jest to przedsiębiorca będący dłużnikiem faktoranta – to właśnie transakcja handlowa faktoranta i odbiorcy jest podstawą wierzytelności wykupywanej przez faktora.
Faktoring umożliwia przedsiębiorcom odzyskać należność od dłużnika używając różnych sposobów. Faktoring jawny polega na przejęciu wierzytelności przez faktora i wypłaceniu mu środków, a później ściągnięciu należność od dłużnika na własną rękę.
Inną możliwością jest faktoring cichy, którego wielkim plusem jest możliwość odzyskania pieniędzy przez faktoranta bez narażania na zepsucie jego relacji z odbiorcą. Przy tym rozwiązaniu dłużnik nie otrzymuje informacji o zmianie właściciela wierzytelności – swoje należności dalej spłaca kontrahentowi, jednak tamten będzie wtedy zobowiązany do przekazania środków faktorowi.
Odbiorca nie jest stroną aktywną w kontekście umowy faktoringowej, jedynie wymienia się go w treści dokumentu.
Umowa faktoringowa
Omówione wyżej wszystkie trzy pojęcia, wynikają nie z samego prawa, a jedynie z praktyki, czyli zawartych już umów faktoringowych. Powodem jest to, że umowa faktoringowa nie jest regulowana przepisami Kodeksu Cywilnego i zalicza się ją do umów nienazwanych – w takich wypadkach stosuje się zasadę swobody umów (zachowując zgodność z obowiązującym prawem).
Umowa faktoringowa zawarta jest między faktorantem będącym dostawcą usług i/lub towarów oraz faktorem, który skupia wierzytelność od faktoranta. W praktyce umowa taka ma polegać na tym, że faktorant dokona cesji wierzytelności pochodzącej z każdej faktury na faktora, a potem dostanie te środki pomniejszone o prowizję firmy faktoringowej. Umowa faktoringowa może być rozszerzona o dodatkowe usługi oraz ubezpieczona.
