Jeszcze kilka lat temu proces uzyskania finansowania faktury przypominał biurokratyczny tor przeszkód. Przedsiębiorca musiał kopiować dokumenty, wysyłać je kurierem, czekać na fizyczną weryfikację pieczątek i podpisów, a następnie z niepokojem wypatrywać decyzji analityka, który ręcznie wprowadzał dane do systemu. Dziś ten obraz odchodzi do lamusa, zastępowany przez rzeczywistość „paperless”, w której pieniądz podąża za fakturą w tempie niemal natychmiastowym.
Transformacja cyfrowa rynku faktoringowego w Polsce przestała być jedynie hasłem marketingowym, a stała się technologicznym standardem, który demokratyzuje dostęp do kapitału. Nie jest to już usługa zarezerwowana dla korporacyjnych gigantów, lecz narzędzie dostępne dla mikrofirmy i freelancera, często z poziomu smartfona. Za tą rewolucją stoi potężna triada technologiczna: cyfrowa tożsamość, głęboka integracja systemowa oraz sztuczna inteligencja, które łącznie sprawiają, że finansowanie B2B staje się niewidzialnym, ale kluczowym elementem łańcucha dostaw.
Koniec ery segregatora: Cyfrowa tożsamość i otwarta bankowość
Fundamentem, na którym zbudowano faktoring bez papierów, jest prawnie wiążąca cyfryzacja tożsamości i oświadczeń woli. Przełomem okazało się upowszechnienie kwalifikowanych podpisów elektronicznych w chmurze, takich jak mSzafir czy rozwiązania platformy Autenti. Wyeliminowały one konieczność posiadania fizycznych czytników i kart kryptograficznych, które przez lata stanowiły barierę nie do przejścia dla małych przedsiębiorców.
Dziś zawarcie umowy ramowej faktoringu czy dokonanie cesji wierzytelności odbywa się w pełni zdalnie. Przedsiębiorca autoryzuje dokumenty kodem SMS lub aplikacją mobilną, a system w tle nadaje im moc prawną równą odręcznemu podpisowi. To właśnie ta technologia umożliwiła przeniesienie całego procesu onboardingu klienta do kanałów cyfrowych.
Jednak sam podpis to za mało, bo kluczowa jest weryfikacja kondycji finansowej podmiotu bez konieczności analizowania papierowych wyciągów bankowych czy deklaracji podatkowych. Tutaj z pomocą przyszła dyrektywa PSD2 i technologia otwartej bankowości. Narzędzia takie jak Kontomatik pozwalają faktorom – za zgodą klienta – na automatyczne pobranie historii transakcji bezpośrednio z rachunku bankowego przedsiębiorcy.
Algorytmy w ułamku sekundy analizują przepływy pieniężne, identyfikują kluczowych kontrahentów, a nawet wykrywają potencjalne ryzyka, takie jak zajęcia komornicze czy pętle chwilówkowe. Dzięki temu ocena zdolności kredytowej, która kiedyś zajmowała analitykowi godziny, teraz dzieje się w czasie rzeczywistym. Klient nie musi już skanować dokumentów z KPiR ani prosić księgowej o zaświadczenia o niezaleganiu z ZUS i US, ponieważ „cyfrowy ślad” jego działalności mówi o jego kondycji więcej i szybciej niż jakikolwiek papierowy dokument.
Integracja totalna: Faktoring zaszyty w systemie ERP
Kolejnym etapem ewolucji jest wyjście faktoringu z dedykowanych portali transakcyjnych i „zaszycie” go w środowisku naturalnym przedsiębiorcy, czyli w systemie finansowo-księgowym lub platformie e-commerce. Mówimy tu o koncepcji „embedded finance”, czyli finansowania wbudowanego. Jedno kliknięcie powoduje, że dane o fakturze – kontrahent, kwota, termin płatności – są bezpiecznym kanałem przesyłane do faktora. System zwrotnie, niemal natychmiast, informuje o decyzji i koszcie usługi. Nie ma potrzeby ręcznego przepisywania danych, eksportowania plików PDF czy logowania się do oddzielnych serwisów bankowych.
Podobne mechanizmy działają w świecie e-commerce B2B. Różne platformy oferują finansowanie zakupów lub płatności odroczone dla firm bezpośrednio w koszyku zakupowym. Algorytmy oceniają zdolność kredytową sklepu na podstawie jego historii obrotów na danej platformie, a spłata finansowania może następować automatycznie jako procent od dziennych utargów.
To całkowita zmiana paradygmatu – finansowanie przestaje być produktem, o który trzeba aktywnie zabiegać w banku, a staje się funkcjonalnością dostępną w miejscu i czasie, w którym powstaje potrzeba biznesowa.
Sztuczna inteligencja na straży bezpieczeństwa
Wyeliminowanie człowieka z procesu decyzyjnego rodzi naturalne pytania o bezpieczeństwo. Faktoring online jest narażony na specyficzne typy nadużyć, takie jak finansowanie pustych faktur czy próby wyłudzeń przez zorganizowane grupy przestępcze. Odpowiedzią branży jest masowe wdrożenie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego.
Nowoczesne systemy antyfraudowe nie opierają się już na sztywnych regułach, ale uczą się wzorców zachowań. Analizują tysiące zmiennych: od geolokalizacji urządzenia, z którego loguje się klient, przez sposób poruszania myszką po ekranie, aż po subtelne anomalie w relacjach z kontrahentami. Jeśli firma nagle wystawia fakturę na kwotę dziesięciokrotnie wyższą niż zazwyczaj, dla nowego odbiorcy, w branży nietypowej dla swojej działalności, algorytm AI natychmiast oflaguje taką transakcję do ręcznej weryfikacji lub automatycznie ją odrzuci.
Sztuczna inteligencja rewolucjonizuje również sam proces scoringu. Tradycyjne modele bankowe, oparte na danych historycznych, często dyskwalifikowały startupy czy firmy z krótką historią. Nowoczesne algorytmy behawioralne potrafią przewidywać przyszłą wypłacalność na podstawie danych alternatywnych. Analizują one nie tylko twarde dane finansowe, ale też reputację w sieci, powiązania kapitałowe czy dynamikę pozyskiwania nowych zleceń.
Dzięki temu faktoring stał się dostępny dla podmiotów, które w tradycyjnym modelu bankowym odbiłyby się od ściany. AI wspiera także operacje back-office, automatyzując żmudny proces rozksięgowywania wpłat. Inteligentne systemy potrafią „czytać” i interpretować opisy przelewów bankowych, parując wpłaty od dłużników z odpowiednimi fakturami, nawet jeśli kontrahent popełnił błąd w tytule przelewu czy połączył płatność za kilka faktur.
W oczekiwaniu na KSeF: Wizja finansowania w czasie rzeczywistym
Prawdziwa rewolucja jednak dopiero nadchodzi wraz z obligatoryjnym Krajowym Systemem e-Faktur (KSeF), którego wdrożenie dla dużych firm zaplanowano na luty 2026 roku. KSeF ostatecznie zamknie erę plików PDF i skanów, wprowadzając ustrukturyzowany format XML jako jedyny obowiązujący standard. Dla branży faktoringowej oznacza to dostęp do danych o jakości i wiarygodności, jaka dotąd była nieosiągalna. W świecie KSeF każda faktura, zanim trafi do obrotu, zostanie zarejestrowana w centralnym systemie Ministerstwa Finansów. To praktycznie eliminuje ryzyko sfinansowania faktury nieistniejącej lub sfałszowanej.
Wizja przyszłości, do której przygotowują się dostawcy technologii, to finansowanie w czasie rzeczywistym. Możemy wyobrazić sobie scenariusz, w którym w momencie wysłania faktury do KSeF, system faktora – posiadający odpowiednie upoważnienia – otrzymuje sygnał o nowej wierzytelności. W ułamku sekundy algorytm weryfikuje odbiorcę i wystawcę, a przedsiębiorca otrzymuje na telefon powiadomienie push: „Wystawiłeś fakturę na 50 000 zł. Czy chcesz otrzymać środki na koncie za 15 sekund?”. Jedno kliknięcie uruchamia natychmiastowy przelew. To scenariusz, w którym płynność finansowa staje się usługą dostępną na żądanie, bez składania wniosków i przesyłania jakichkolwiek dokumentów, ponieważ wszystkie niezbędne dane są już w systemie.
Faktoring bez papierów to coś więcej niż ekologiczna rezygnacja z druku. To fundamentalna zmiana w sposobie myślenia o finansowaniu przedsiębiorstw. Dzięki cyfryzacji, integracjom API i sztucznej inteligencji, usługa ta ewoluowała z niszowego produktu dla dużych graczy w powszechne narzędzie zarządzania płynnością. W nadchodzących latach możemy spodziewać się dalszej automatyzacji i personalizacji ofert. Dla polskiego przedsiębiorcy oznacza to jedno: mniej czasu spędzonego na walce z biurokracją, a więcej środków na rozwój biznesu, dostępnych szybciej i łatwiej niż kiedykolwiek wcześniej.
