Skrót ViDA czyli VAT in Digital Age mówi o VAT w epoce cyfrowej. Pakiet ten został wprowadzony 8 grudnia 2022 r. przez Komisję Europejską. Ma on na celu ustanowienie sprawnie działającego rynku wewnętrznego Unii w ramach podatku VAT. Polegać ma na obowiązkowym e-fakturowanie w UE.
Główne założenia pakietu ViDA
Jego głównym celem jest umożliwienie przedsiębiorstwom wykorzystania potencjału transformacji cyfrowej. Ma on spełnić 3 zadania.
- Po pierwsze zmodernizować obowiązki sprawozdawcze w zakresie VAT. Ma to bazować na wprowadzeniu wymogów w zakresie sprawozdawczości cyfrowej. Umożliwi to ujednolicenie informacji, które podatnicy muszą przesyłać organom podatkowym w formacie elektronicznym odnośnie każdej transakcji. Razem z tym obowiązkowe staje się fakturowanie elektroniczne w odniesieniu do transakcji transgranicznych.
- Po drugie budować gospodarkę opartą na platformach cyfrowych poprzez aktualizację przepisów dotyczących VAT mających zastosowanie do tej gospodarki, by uwzględnić kwestie równości opodatkowania, doprecyzować zasady odnoszące się do miejsca świadczenia usług. Wspomniane zasady mają zastosowanie do tych transakcji, mają zwiększyć rolę platform w poborze VAT, jeśli ułatwiają one świadczenie usług w zakresie krótkoterminowego wynajmu lokali mieszkalnych lub przewozu osób.
- Trzecim jego celem jest zlikwidowanie wielu numerów identyfikacyjnych VAT w UE, a także wsparcie działania narzędzia wdrożonego na potrzeby deklarowania i odprowadzania VAT należnego z tytułu sprzedaży towarów na odległość dzięki wprowadzeniu jednej rejestracji VAT. Wiąże się to z udoskonaleniem i rozszerzeniem działających już systemów OSS (punkt kompleksowej obsługi) / IOSS (punkt kompleksowej obsługi importu), jak również odwrotnego obciążenia zmierzającego do ograniczenia sytuacji, w których podatnik musi rejestrować się w innym państwie członkowskim. Pakiet ViDA ma więc wprowadzić na terenie całej Unii elektroniczną sprawozdawczość w zakresie podatku VAT.
Pakiet ViDA – najnowsze wymogi Dyrektywy VAT odnośnie do faktur elektronicznych
Z treści pakietu ViDA wywnioskować można, że aktualnie obowiązujące przepisy Dyrektywy VAT pochodzą z lat 70. XX wieku, a przez to domyślne wymogi sprawozdawcze nie dotyczą rozwiązań cyfrowych. Jest więc ona swoistą barierą dla cyfryzacji, ponieważ państwa członkowskie muszą uzyskać zgodę na to, żeby wprowadzić wymogi w zakresie sprawozdawczości cyfrowej bazujące na fakturowaniu elektronicznym. Występujące różnice na poziomie poszczególnych państw członkowskich, a także brak harmonizacji krajowych systemów sprawozdawczych mobilizują do sporządzenia wspólnego szablonu. Będą go musiały wykorzystać osoby składające sprawozdanie, przez co podatnicy za każdym razem będą raportować dane z faktur elektronicznych wystawionych zgodnie z normą europejską (określoną w dyrektywie 2014/55/UE w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych). Proces harmonizacji przewidziany przez pakiet ViDA polega na dostosowaniu dyrektywy VAT do nowej rzeczywistości cyfrowej. Wiąże się to ze zmianą sposobu traktowania faktur elektronicznych. Do tej pory dyrektywa VAT stawiała na równi faktury papierowe i elektroniczne. Art. 232 Dyrektywy podawał wymóg, zgodnie z którym używanie faktury elektronicznej podlegało akceptacji odbiorcy. Państwa członkowskie napotykały na trudność we wdrożeniu obowiązkowego fakturowania elektronicznego, które mogłoby zostać wykorzystane jako podstawa systemu sprawozdawczości elektronicznej. W związku z tym pakiet ViDA traktuje fakturowanie elektroniczne jako domyślny system wystawiania faktur. Używanie tradycyjnych faktur papierowych będzie możliwe jedynie wtedy, gdy państwa członkowskie na to zezwolą. Założenia pakietu ViDA przewidują, że podatnicy będą mogli wystawiać faktury elektroniczne zgodnie z normą europejską. Wystawianie oraz przesyłanie faktur elektronicznych musi być odłączone od obowiązku uprzedniego uzyskania zezwolenia, bądź walidacji ze strony organów podatkowych państwa członkowskiego, żeby faktury mogły być wysłane do odbiorcy.
Pakiet ViDA czyli obowiązkowe e-fakturowanie w UE
Na podstawie powyższych wyjaśnień wynika, że e-fakturowanie ma być obowiązkowym systemem działającym na terenie całej UE. Dlatego też w dyrektywie VAT zostaje uchylony art. 232. Oprócz tego zmieniona zostaje definicja faktury elektronicznej, w celu dostosowania jej do pojęcia zawartego w dyrektywie 2014/55/UE w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych. Skutkuje to tym, że dyrektywa VAT odnosząc się do faktur elektronicznych będzie mówiła o fakturach w ustrukturyzowanym formacie elektronicznym. Uzasadnienie projektu wskazuje, że domyślnym systemem wystawiania faktur powinno być fakturowanie elektroniczne. Państwa członkowskie mają jednak możliwość wydania zezwolenia na stosowanie innych środków w przypadku dostaw krajowych. Wystawiania faktur elektronicznych przez dostawcę lub usługodawcę, a także ich przesyłania nabywcy nie można uzależnić od wcześniejszego zatwierdzenia lub uprzedniej weryfikacji przez organy podatkowe. Aby skutecznie wdrożyć system sprawozdawczości dotyczącej VAT, organy podatkowe muszą otrzymywać informacje bez niepotrzebnej zwłoki. Termin wystawienia faktury w przypadku transakcji transgranicznych ustalono więc na dwa dni robocze od wystąpienia zdarzenia związanego z powstaniem obowiązku podatkowego. Faktura elektroniczna ma wpłynąć na większą automatyzację w przekazywaniu organom podatkowym danych potrzebnych do celów kontroli. Faktura elektroniczna ma więc zawierać wszystkie dane konieczne do przekazania organom podatkowym.
Podsumowując pakiet ViDA planuje wprowadzić cyfrową rzeczywistość w sferze podatku VAT na terenie UE. Jest to związane ze zmianą Dyrektywy VAT, a także z harmonizacją przepisów dotyczących e-fakturowania na terytorium całej UE. Celem pakietu ViDA jest więc przede wszystkim dostosowanie sfery podatkowej krajów członkowskich do nowej rzeczywistości cyfrowej. Wiąże się to m.in. z koniecznością wprowadzenia mechanizmu e-fakturowania na terytorium całej Unii Europejskiej.
