Wiele osób ma problemy z organizacją domowego budżetu. Często żyją od wypłaty do wypłaty. Zmienić to może prosta zasada efektywnego oszczędzania pieniędzy.
Osoba rozpoczynająca oszczędzanie pieniędzy, zadaje sobie pytanie: „ile powinno się oszczędzać?”. Znaleźć można wiele teorii na ten temat. Jednak niewiele z nich daje proste i skuteczne rozwiązania. Niektórzy tworzą skomplikowane wyliczenia, arkusze do budżetowania lub zapisują wszystkie wydatki. Jednak praktyka ta zamiast zachęcać do oszczędności, zniechęca. Pomocna w tej kwestii staje się zasada 50/30/20.
Najpopularniejsza zasada oszczędzania
Twórczynią omawianej zasady jest prof. Elizabeth Warren, która dwanaście lat temu ją opracowała. Ta senatorka z Massachusetts została wymieniona wśród 100 najbardziej wpływowych osób w USA wymienionych na liście magazynu TIME. Jej zasada 50/30/20 stała się ważnym punktem odniesienia w stosunku do każdej nowej teorii dotyczącej organizowania finansów osobistych.
Na czym polega?
Zasada 50/30/20 polega na podzieleniu swoich miesięcznych zarobków na 3 części.
• Pierwsza część to 50% całości przychodów. Ma ona zostać w całości przeznaczona na potrzeby niezbędne do życia: np. opłata za mieszkanie, wyżywienie, transport, ubrania czy ubezpieczenia (czyli tzw. must haves).
• Druga część powinna wynosić 30% całości zarobków. Kwotę tę można przeznaczyć na przyjemności. Do tej kategorii należą zarówno potrzeby związane z rozwijaniem hobby, jak także ekskluzywne ubrania, wyjścia do restauracji, książki, bilety do kina, wyjścia na koncerty czy do teatru (czyli tzw. wants).
• Trzecia część to pozostałe 20%. Ta część miesięcznej wypłaty ma być przeznaczona na oszczędności, w tym także na spłatę kredytów, jeśli takie są (czyli tzw. savings).
Autorka tej zasady twierdzi, że organizowanie finansów osobistych w taki sposób stwarza szansę na budowanie bezpiecznej przyszłości finansowej w realny i stopniowy sposób.
Efektywność zasady 50/30/20
Główną zaletą zasady 50/30/20 jest to, że stosunkowo łatwo w niej wytrwać. Jej efektywność wynika z tego, że nie koncentrujemy się na unikaniu małych wydatków. Podstawowe założenie to oszczędzanie na tym, co najdroższe np. lepiej skupić się na znalezieniu najbardziej korzystnej oferty np. samochodu, kredytu, mieszkania, niż na unikaniu np. kupowania kawy na mieście. Efektywność tej zasady wynika także z tego, że nie obiecuje ona cudów – po prostu zapewnia lepszy stan finansów w najbliższym czasie.
Zalety zasady oszczędzania 50/30/20
Niewątpliwie główną zaletą omawianej zasady jest to, że całkiem łatwo ją wprowadzić i nie jest ona restrykcyjna. Zarobki należy podzielić tylko na 3 kategorie i nic poza tym nas nie interesuje. Nie ma żadnych skomplikowanych wyliczeń. Równocześnie zasada ta uwzględnia indywidualne upodobania i potrzeby. Nie trzeba rezygnować ze swoich pasji. Część miesięcznych zarobków można co miesiąc przeznaczyć na swoje hobby. Jedynym warunkiem jest to, że nie może to być więcej niż 30%. To stwarza równowagę i poczucie, że oszczędzając nic się nie traci. Eksperci finansowi twierdzą, że jest ona najlepiej zbalansowaną zasadą oszczędzania.
Wady zasady oszczędzania 50/30/20
W jakich sytuacjach zasada 50/30/20 może się nie sprawdzić? Na przykład, gdy wydatki związane z utrzymaniem mieszkania są wysokie i 50% pensji może nie wystarczyć na ich pokrycie, a zamieszkanie w innym miejscu znacznie podwyższy koszty dojazdu do pracy. Krytycy tej metody twierdzą, że Elizabeth Warren nie podaje precyzyjnie, co jest potrzebą, a co zachcianką. Czy samochód należałoby zaliczyć do zachcianki, jeśli zapewnia dojazd do pracy? Lub jak traktować telefon? W niektórych społecznościach po prostu rzecz ta traktowana jest inaczej i niektórym trudno może być rozsądnie podzielić zarobki na te trzy kategorie.
Przeciętne oszczędności Polaków
Średnia pensja w Polsce na początku 2019 r. wynosiła 2512,72 zł netto. Jak zatem należy podzielić tę kwotę zgodnie z zasadą 50/30/20 w przypadku osoby mieszkającej samotnie?
• 1250 zł – tyle powinny wynosić miesięczne wydatki z tytułu potrzeb niezbędnych do życia;
• 750 zł – tyle powinny wynosić miesięczne wydatki na rozwijanie hobby lub na zachcianki;
• 500 zł – to właśnie suma miesięcznych oszczędności.
